بسیاری از افراد با اهداف و دلایل گوناگون خواستار مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی هستند. مشکلی که وجود دارد اینجاست که اکثر این افراد درک درستی از قوانین پناهندگی کشورهای اتحادیه اروپا ندارند و بدون اطلاعات کامل دست به چنین کاری میزنند. و این خود باعث ایجاد مشکلات بیشتری برای این افراد و خانوادهایشان خواهد شد. اطلاع دقیق از قوانین و مهاجرت کشور هدف اولین گامی است که هر مهاجری حتی آنانی که بصورت پناهندگی اقدام می کنند باید آن را بدانند.
کشور اسپانیا
اسپانیا پنجمین کشور بزرگ اروپا با مساحت ۵۰۵۹۹۲ کیلومتر مربع است که به عنوان بیست اقتصاد برتر جهان شناخته میشود . این کشور در جنوب غربی اروپا قرار گرفته و با دوکشور فرانسه و پرتغال هم مرز است همچنین با دریای مدیترانه و جبل الطارق سواحلی طولانی دارد. این کشور 50 میلیون نفر جمعیت دارد و دارای سطح بالای استاندارد های زندگی و نرخ کم بیکاری در میان شهروندان خود است. ساختار سیاسی و حکومتی این کشور نظام پادشاهی است و دین غالب جمعیت مسیحیت است.
مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی
بیش از 13 درصد از جمعیت این کشور را مهاجران تشکیل داده اند. اکثر مهاجران ، مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب نکرده اند بلکه به روش های دیگر به این کشور مهاجرت کرده اند. نکته ای که در مورد مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی وجود دارد این است که قوانین و شرایطی که اسپانیا دارد سخت گیرانه تر از سایر کشورهای اروپایی است در متن زیر علت این امر و قوانین بیان خواهد شد. توجه داشته باشید که اکثر افرادی که پناهندگی را انتخاب می کنند از کشورهای آفریقایی و به خصوص شمال غرب آفریقا و مراکش هستند .
به دلیل بحران های خاورمیانه در سال های اخیر موج گسترده ای از مهاجران به سمت اروپا سرازیر شدند و مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی هم افزایش پیدا کرد عمده مسیر اصلی ورود به اروپا در سال های اخیر از طریق مسیر ترکیه به یونان بوده است ،پس از امضای معاهده بین اتحادیه اروپا و ترکیه مرزهای اروپا از مسیر ترکیه یونان تقریبا مسدود شد و تعداد زیادی از پناهندگان در ترکیه و یونان در وضعیت نامشخص قرار گرفتند.
همین دلیل باعث شد مهاجرت از طریق مراکش به اسپانیا بیشتر شود این عامل باعث به وجود آمدن خطرهای بیشتری برای پناهجویان شده است به این دلیل که در فرایند پناهندگی مسافت های بیشتری باید طی شود که شامل گذر از کشورهای شمال قاره آفریقاست همچنین در طی فرایند پناهندگی عبور از دریای مدیترانه بزرگترین خطری است که پناهندگان را تهدید می کند.
در سال 2016 در دریای مدیترانه تعداد بسیار زیادی از پناهجویان جان خود را از دست دادند و حتی اجساد آنها نیز پیدا نشده است. ، افرادی که از خاورمیانه قصد پناهندگی به اروپا را دارند معمولا از یونان و ایتالیا وارد اروپا می شوند. درصد مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی کمتر از دیگر مهاجرت هاست.
قوانین پناهندگی اسپانیا
بر اساس قوانین اسپانیا افرادی که در کشور اصلی خود به خاطر عواملی مانند جنسیت، نژاد ، مذهب ، گرایش های جنسی ، دیدگاه های سیاسی و یا وضعیت بد امنیتی در معرض خطرات جانی هستند می توانند به این کشور درخواست پناهندگی بدهند. مسئول رسیدگی به امور پناهندگان هم وزارت کشور اسپانیا است.
زمانی که شما مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب می کنید باید علاوه بر مسائلی که در این کشور برایتان اتفاق می افتد به فکر مسائل دیگری هم باشید مهمترین مسئله نحوه عبور شما از کشورهایی است که در مسیر این سفر قرار دارند ، مصر ، لیبی و مراکش هر کدام ارتباطات زیادی با کشورهای اروپایی دارند و کمک می کنند تا پناهجویان کمتری از مرزهای این کشورها به اروپا برسند.
درخواست پناهندگی
مراحل لازم برای طی کردن تقاضای پناهندگی متفاوت است و بستگی به این دارد که شما از داخل کشور اسپانیا این درخواست را داده اید یا قبل از ورود و در مرزهای زمینی ، هوایی و یا دریایی این کشور ، درخواست پناهندگی نمی تواند از طریق سفارتخانه ها یا نمایندگی های کنسولی خارج از قلمرو اسپانیا ارائه شود هر چند چنین موردی هم در قانون آن کشور پیش بینی شده است.فرد باید حداکثر تا یک ماه بعد از ورود به کشور اسپانیا یا بعد از ایجاد شرایطی که جزو دلایل مهاجرت است درخواست خود را همراه با مدارک شناسایی و اسنادی که گواه برای دلایل درخواست هستند ، ارائه کند.
اگر از داخل اسپانیا درخواست پناهندگی بدهید ظرف مدت کمتر از یک ماه تصمیم گیری میشود که آیا درخواست شما وارد جریان بررسی بشود یا نه ، معمولا اکثر افرادی که مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب می کنند درخواست خود را داخل شهر ها می دهند ، اگر در ایست بازرسی های مرزی و بیرون از اسپانیا این درخواست را ثبت کنید تحت یک بازداشت موقت قرار میگیرد تا تصمیم گیری اولیه انجام شود این تصمیم گیری حداکثر تا 4 روز انجام خواهد شد.
بعد از این مرحله روال اصلی بررسی درخواست شما آغاز خواهد شد و شما یک سند دریافت خواهید کرد که در آن مشخصات شما ثبت شده و نشان میدهد درخواست پناهندگی شما توسط دولت درحال بررسی است و مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی انجام شده است. این برگه 3-6 ماه اعتبار دارد و درصورت طول کشیدن روند قابل تمدید است. تمامی مشخصات شما از جمله عکس و اثر انگشت همراه پرونده شما ضمیمه شده و مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
توجه داشته باشید که حتی اگر بصورت قانونی هم وارد خاک اسپانیا شوید هم میتوانید درخواست پناهندگی خود را ثبت کنید. مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی می تواند قانونی هم انجام شود.
نکته مهم : طبق کنوانسیون دوبلین ، اولین کشوری که پناهجو از آن وارد اروپا شده مسئول رسیدگی به درخواست وی است. پس اگر شما ابتدا وارد ایتالیا شوید و بعد وارد اسپانیا شوید مسئولیت پناهندگی شما به عهده ایتالیا خواهد بود.
مصاحبه پناهندگی
اولین گام بعد از ثبت درخواست پناهندگی تعیین قرار ملاقات اولیه و مصاحبه شخصی برای شماست . مصاحبه چهار بخش مهم دارد :
- هویت شما چیست ، اهل کدام کشور هستید.
- چگونه به اسپانیا رسیده اید.
- آیا تنها هستید یا با اعضای خانواده هستید.
- دلیل و اسناد شما برای درخواست پناهندگی چیست.
کل پروسه مصاحبه محرمانه است و هر کسی که با شما مصاحبه می کند تحت یک تعهد قانونی برای حفظ اسرار شما است . از پرونده شما تنها اداره پناهندگی اسپانیا و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNCHR) مطلع خواهند شد. کشور مبدا در مورد شما اطلاعاتی مبنی بر مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی دریافت نخواهد کرد. در این مصاحبه ، مامور اداره مهاجرت بیشتر به دلایلی که باعث شده شما مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب کنید توجه می کند.
بعد از مرحله اول ، وزارت کشور این درخواست را حداکثر طی مدت 6 ماه بررسی و نتیجه آن را اعلام می کند. در طی این مدت پناهجو اجازه اقامت در اسپانیا را دارد و تحت نظر و مراقبت قرار می گیرد. به دلیل تعداد بالای مهاجران و روند پیچیده اداری، نوع کشور متقاضی ، مدت زمان بررسی بیشتر از 6 ماه طول خواهد کشید تا جواب درخواست ابلاغ شود این مورد حتی ممکن است تا دو سال نیز طول بکشد. معمولا مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی توسط اتباع کشورهای آفریقایی بیشتر انجام می شود و چون این کشورها سال های زیادی است که در گیر مشکلات هستند تعداد درخواست دهندگان آفریقایی همیشه بیشتر از سایر افراد است.
از آغاز ثبت درخواست تا ارسال جواب نهایی
دولت اسپانیا یک برنامه حمایتی برای افرادی که مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انجام داده اند و درخواستشان در مرحله بررسی است در نظر گرفته که نیاز های اساسی آن ها مانند مسکن ، غذا ، مشاوره و خدمات درمانی را شامل میشود ، البته باید در نظر داشت که شما نمیتوانید محل اقامت خود را انتخاب کنید این تصمیمی است که دولت اسپانیا بر اساس صلاحدید خود خواهد گرفت.
پس از بررسی های مورد نیاز جواب نهایی به شما ابلاغ خواهد شد این جواب نهایی عموما سه حالت خواهد داشت :
- اعطای پناهندگی
- رد پناهندگی
- اعطای حمایت تکمیلی یا فرعی ، این نوع از پناهندگی برای افرادی است که اعطای پناهندگی طبق روال رسمی برای آنها ممکن نیست ، اما بازگشت فرد به کشور باعث خطرات جدی مانند اعدام ، شکنجه برای آنها می شود.
- حمایت ویژه برای مقاصد بشر دوستانه ، این حمایت برای کسانی است که اعطای پناهندگی طبق روال رسمی به آنها صورت نمیگیرد ولی بر مبنای مقاصد بشر دوستانه ، پناهندگیشان قبول میشود این حمایت ممکن است به افراد آسیب پذیر مانند : زنان باردار ، افراد کم توان ، افراد زیر سن قانونی ، افراد مسن و … به دلایل بشر دوستانه اهدا شود.
تعداد زیادی از افرادی که در بحران های اخیر خاورمیانه مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب کرده بودند تحت حمایت تکمیلی و یا بشر دوستانه قرار گرفتند و اعطای کامل پناهندگی به آنها انجام نشد.
رد درخواست پناهندگی
عدم پذیرش درخواست پناهندگی فرد منجر به اخراج اجباری وی خواهد شد ، در مواردی هم درخواست وی به کشوری دیگر برای بررسی فرستاده خواهد شد. البته حق اعتراض به رد شدن درخواست نیز وجود دارد که باید پناهجو به سرعت بعد از اطلاع این درخواست را بدهد
- افرادی که تحت حمایت آژانس های سازمان ملل به غیر از کمیساریای عالی سازمان ملل یا همان UNHCR قرار دارند.
- اشخاصی که مرتکب جنایات جنگی بر علیه بشریت هستند.
- افرادی که وجودشان تهدید برای امنیت اسپانیا به حساب بیاید.
- افرادی که مرتکب جرم هایی شده اند که بر خلاف اهداف سازمان ملل است.
قبولی پناهندگی
بعد از قبولی درخواست به شما برای پنج سال حق اقامت داده می شود. شما از حق تقاضا برای دریافت گذرنامه پناهندگی سازمان ملل برخوردار می شوید و می توانید مانند هر شهروند اروپایی کار و یا تحصیل کنید و یا تقاضای دریافت بیمه های اجتماعی بکنید. همچنین در صورتی که پس از اتمام پنج سال از حق اقامت دائم برخوردار شوید، برای دریافت تابعیت هم می توانید اقدام کنید.
حق اقامت دائمی در صورتی به شما داده می شود که دلایل قبولی پرونده پناهندگی هنوز هم برای شما صادق باشد. اگر مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی به خوبی انجام شود و درخواست شما کاملا پذیرفته شود باعث می شود تا از مزایای زیادی برخوردار شوید.
عملکرد اسپانیا از سال 2000 به بعد در قبال مهاجران
اسپانیا از سالهای 2000 میلادی نرخ بالای پذیرش مهاجران را داشته است این مساله به دلیل نیاز این کشور به نیروی کار و شرایط خوب کاری و اقتصادی بود. و باعث شد در کنار مهاجرت های معمولی و قانونی ، افرادی که مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب می کردند شانس بیشتری نسبت به بقیه کشورها داشتند.
وقوع بحران اقتصادی در سال 2008، باعث سقوط بخش ساخت و ساز به عنوان عامل اصلی رونق اقتصاد این کشور شده و موجب از دست رفتن هزاراران فرصت شغلی شد که بخش بزرگی از آن را مهاجران خارجی در اختیار داشتند البته این افراد مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انجام نداده بودند و بیشتر مهاجران کاری و یا تحصیلی بودند، بعد از مدتی روند مهاجرتی قانونی به این کشور معکوس شد و با افزایش بحران های کشورهای خاورمیانه تعداد افرادی که مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب می کردند بیشتر شدند.
در طول سال های بعد با از دست رفتن شغل، تمدید مجوز کار و اقامت مهاجران در اسپانیا نیز بسیار مشکل و برای بسیاری از آنها حتی، ناممکن شد و به همین خاطر مهاجرانی که قبلا قانونی بودند تبدیل به مهاجران غیر قانونی شدند سپس نحوه تعامل مردم نیز با مهاجران تغییر کرد و باعث افزایش مشکلات برای جامعه مهاجران چه قانونی و چه غیر قانونی شد با افزایش برخی جرایم در داخل کشور اسپانیا باعث شد که پلیس بیشتر از گذشته کنترل خود را بر مهاجران افزایش دهند و قوانین سختگیرانه تری روی آنها اعمال کند.
بیشتر از گذشته به جستجوی بپردازد تا افرادی که مجوز اقامت قانونی در اسپانیا را ندارند پیدا کند. این عامل باعث شد که تعداد زیادی از افرادی که پناهندگی را داشتند و به دلیل قبول نشدن درخواستشان پناهندگی نگرفته بودند شناسایی شده و از کشور اخراج شدند.
با موج اخیر پناهجویان از کشورهای خاورمیانه تعداد زیادی از این مهاجران به کشورهای اروپایی سرازیر شدند حجم انبوه پناهجویان و شرایط سخت باعث به وجود آمدن حمایت افکار عمومی کشورهای اروپایی برای مهاجران شد به طوری که آلمان یک میلیون مهاجر را پذیرفت و کشور های دیگر اتحادیه از جمله اسپانیا تعداد بیشتری از فرادی را که مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب کرده بودند پذیرفتند.
اما ادامه این روند و تعداد بالای مهاجران و حوادث تروریستی که در سالهای بعد در کشورهای اروپایی اتفاق افتاد باعث شد کشورهای اتحادیه اروپا سخت گیری های بیشتری نسبت به پذیرش پناهجویان اتخاذ کنند با افزایش مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی این کشور نیز سخت گیری های بیشتری نسبت به قبولی درخواست پناهندگی انجام داد.
در اوایل سال 2015 اسپانیا 7 مورد از هر 10 مورد درخواست پناهندگی را رد میکرد با افزایش فشار افکار عمومی به مرور زمان درخواست های بیشتری را تایید کرده است ، نزدیک به 16000 هزار نفر در سال 2016 در اسپانیا درخواست پناهندگی داده اند این آمار نسبت به سال قبل 6 برابر شده است ، تقریبا نیمی از کسانی که مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را انتخاب کرده بودند و درخواست پناهندگی داده اند پذیرش شده اند.
از 15755 نفر که درخواست داده بودند، 6،855 (43.5 درصد) پناهنده شدند و 3،395 پناهنده (21.6 درصد) درخواست هایشان به طور کامل رد شده است بقیه افراد هنوز منتظر مشخص شدن وضعیت خود هستند. حدود 90 درصد مهاجران از کشور سوریه بوده اند.
با این حال هنوز هم سخت گیری های بسیاری وجود دارد. مقامات اسپانیایی اعلام می کنند که نگران ورود تروریست های جهادی به داخل کشور هستند و همچنین منابع کافی برای حمایت از پناهجویان را ندارند همین امر مهاجرت به اسپانیا از طریق پناهندگی را سخت تر می کند.
